7. Dr med. Vojtech Alexander

Fotografia MUDr. Vojtecha Alexandra

Ekspozycja dokumentuje życie i dzieło profesora uniwersyteckiego dr med. Vojtecha Alexandra (30.05.1857 – 16.01.1916), urodzonego w Kieżmarku, słynnego lekarza, pierwszego rentgenologa na terenie Słowacji, pierwszego docenta i profesora rentgenologii na Węgrzech i założyciela nowej dyscypliny naukowej – radiologii.

Od końca studiów medycznych intensywnie badał wpływ promieniowania rentgenowskiego na proces leczenia. Spotkał się nawet osobiście z W. K. Röntgenem.

Röntgenový prístroj Röntgenový článok žiarič röntgenového prístroja.

Jako pierwszy lekarz na Słowacji dzięki wsparciu finansowemu Towarzystwa Spiskich Lekarzy i Aptekarzy kupił od firmy Reiniger Gebert und Schall w Erlangen aparat rentgenowski, na którym robił swoje pierwsze zdjęcia.

Plastická röntgenová snímka ruky, ktorú vyhotovil Dr. Vojtech Alexander.

Stopniowo doskonalił swój warsztat – najpierw robił zdjęcia roślin, następnie zwierząt, by z czasem podjąć się pierwszych zdjęć człowieka. W 1906 r. jako pierwszy wykonał plastyczne zdjęcie rentgenowskie, czym stworzył podstawy rentgenografii plastycznej. W Kieżmarku pracował także jako chirurg.

Poza tym aktywnie uczestniczył w życiu miasta. Dzięki jego inicjatywie przeprowadzono elektryfikację i skanalizowano miasto, zalesiono tereny wokół Kieżmarku, założono Kieżmarskie Towarzystwo Upiększania oraz oddział Węgierskiego Robotniczego Towarzystwa Inwalidzkiego i Emerytalnego. Dzięki jego inicjatywie, jednak już po jego śmierci, w Kieżmarku założono szpital w budynku dawnego hotelu Meese, który obecnie nosi nazwę Nemocnica MUDr. Vojtecha Alexandra.

W 1907 r. na Wydziale Medycyny w Budapeszcie założono Centralne Laboratorium Rentgenologiczne. Jego dyrektorem został dr med. Alexander. W 1909 r. po habilitacji został docentem rentgenologii na Wydziale Medycyny w Budapeszcie, gdzie założył też pierwszą katedrę rentgenologii.

Warto także wspomnieć o kolejnej zasłudze dr med. Alexandra – jako pierwszy na Słowacji badał gruźlicę za pomocą promieniowania X. 22 września 1914 r. gremium profesorskie budapeszteńskiego uniwersytetu mianowało go profesorem zwyczajnym Wydziału Medycyny – został profesorem rentgenologii i radiologii. Wyniki swoich badań publikował w ponad 100 specjalistycznych pracach naukowych.

Dr med. Alexander zmarł w Budapeszcie 16 stycznia 1916 r. Jego ciało przewieziono do Kieżmarku. Na tutejszym cmentarzu zabytkowym został pochowany on i jego rodzina. Życie i pracę dr med. Alexandra dokumentuje bogaty materiał fotograficzny i pisemny. Najcenniejszym eksponatem jest jego aparat rentgenowski, jedyny zachowany egzemplarz na Słowacji. Pierwsze zdjęcia rentgenowskie dr. med. Vojtecha Alexandra Ministerstwo Kultury Republiki Czechosłowackiej uznało w 1988 r. za narodowy zabytek kultury. Część z nich znajduje się w zbiorach Muzeum w Kieżmarku.

Webmaster: Drakomir